Orucu yemeyi mübah kılan meseleler bu kısım¬da ele alınmış bulunmaktadır. Bunları, oruç yemeyi mübah kılan meseleler olarak ele almak mümkün¬dür.
Hastalık, seferilik hali, zorlanma ve mecbur edil¬me, hamile olma, emzikli olma, tehlikeli hale gelen açlık, tehlikeli hale gelen susuzluk ve ihtiyarlık oruç yemeyi mübah kılan haller olarak bilinmektedir.
Bunları sıralamak gerekirse:
1- Hastalığının artmasından korkan kimse orucunu yiyebilir. Hastalığın artması vücudu zayıf dil şürmek, başlangıç halindeki tehlikeli bir hastalığın ilerlemesine sebep olmak, mevcut ağrı, sancı ve yarısı daha da ilerlemesinden endişe edildiği zaman orucu yemek mübah olur.
Mevcut olan hastalığın geç iyileşme ihtimalinden dolayı oruç yemek de caizdir. Hastalığın uzamımı daha vahim neticeler doğurabilir. Ölüme veya kötürüm kalmaya sebep olabilecek gelişmeler oruç yemeyi mübah kılan sebeplerdendir.
Muharebe edecek bir kimsenin muharebe etmek için zayıf düşüp görevini yapamama tehlikesi belirince orucun yenmesi mübah olur. Bu durum seferi olmayan kimseye mahsustur.
2- Seferi olan bir kimsenin orucunu yemesi mübıılı (caiz)’dır. Eğer tutabilirse, tutması yemesinden hayırlıdır.
Hayzmın başlangıç günü, yahut da sarasının tutma günü olduğunu sanarak bir kimsenin orucunu yemesi caizdir. Eğer zannettikleri durum meydana gelmezse, bu kimsenin kaza veya hem kaza hem de keffarete borçlanacağı hususunda ihtilaf vardır. Doğru olan görüşe göre, bu durumda keffaret gerekmeyip ı orucun yalnız kaza edilmesi gerekir.
Ramazan’m otuzuncu günü çarşıda çalman davul ve buna benzer bir ilan aracının çalınmasını bayramın ilanı sanıp orucunu yese ve o gün Ramazan devam etse, bu kimseye de yalnız kaza etmek lazım
Bu durumda keffarete gerek yoktur.
3- Hamile olan kadının orucunu yemesi caizdir.
4- Süt emen çocuğu bulunan kadının kendisinin ve çocuğunun hayatı tehlikeye girme ihtimali bulunursa oruç yemesi mübah olur.
Gerek hamile, gerekse emzikli olan kadın orucu¬nu tutunca zayıf düşüp anne için tehlikeli olacak bir durum karşısında Ramazan orucunu yemek mübahtır. Anne durumundaki kadının çocuğun öz annesi olması ile süt annesi olması arasında bir fark yoktur.
Müslüman doktorun gerekli görmesi halinde tereddüt etmeden verilen ilacı içmek gerekir. Bu husus¬in ilgili olarak Allah’ın Resulü (s.a.v.) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmaktadır:
"Cenabı Hak orucu ve namazın yansını misafirden kaldırdı. Hamile olan kadın ile emzikli olan kadındanla yalnız orucu kaldırdı."
Para ile tutulan süt anneden bu sorumluluğun kaldırılmadığını iddia edenler bulunmaktadır. Ancak mıların bu iddiaları reddolunmuştur. Tabii hadisi şerifte kaldırıldığı bildirilen prucun daha sonra kaza¬nı gerekir, yarım olarak kılman namazların yeniden kılınması diye birşey yoktur.
Hastalık, gebelik ve emziklilik hallerinde oruç tutmak için korku iki şekilde değerlendirilir. Ya orucu tutmakla sonucun iyiye gitmeyeceği kesinlik ifade eden tecrübelerle bilinmesi yahut da müslüman adil ve mütehassıs bir doktorun tehlikenin varlığını bildirmesi iledir.
El-Buphan isimli eserde aynı şekilde bahsedilir
